Ekonomik krizin gölgesinde kalan Arjantin, Dünya Bankası’nın kişi başına düşen gayri safi yurtiçi hasıla listesinde 70. sıraya geriledi. Ülkede pek çok kişi artık meralarda otlamaya devam eden ineklerin etini satın alamıyor. Başkent Buenos Aires’in tenha bir mahallesinde yaşayan 20’li yaşlarının başındaki Oriana ve Samir çifti de onlardan biri.
Oriana, “Çok zor durumdayız. “Sürekli geçimimizi nasıl sağlayacağımızı düşünüyoruz” diyor ve ekliyor: “Bir et ülkesiyiz ama sadece tavuk almaya yetecek paramız var.”
Aslında tavuk artık bir lüks haline geldi. Geçtiğimiz yıl ülkede yıllık enflasyon yüzde 211 ile 30 yılın zirvesine ulaştı. Yalnızca Aralık ayında aylık enflasyon yüzde 25 oldu.
‘ELİNİZDEKİ TELEFONU ALMAK İÇİN SİZİ ÖLDÜREBİLİRLER’
Genç çift, Samir’in ebeveynleri ve erkek kardeşi olan kızları Ciara ile küçük bir evi paylaşıyor. Faturaları ödemek için büyük çaba sarf etmeleri gerekiyor. Gıda fiyatlarının yanı sıra kira, elektrik ve ulaşım maliyetleri de her ay artıyor. Her şeyin fiyatı artarken kuryelik yapan Samir’in geliri ekonomik kriz nedeniyle azalmıştır. Sokaktaki insanların artan çaresizliği de onu endişelendiriyor. “Cep telefonunuzu elinizden almak için sizi öldürebilirler” diyor.
Resmi verilere göre Arjantin’de nüfusun yüzde 40’ından fazlası yoksulluk sınırının altında. Pek çok kişi gerçek oranın daha yüksek olduğunu düşünüyor. Hem Oriana hem de Samir, Arjantin’in yeni lideri Javier Milei’ye oy verdi. Milei geçen yıl oyların yüzde 55’ini alarak iktidara geldi. Samir, “Halkın sorunlarını anlıyor. “Arjantin’in enflasyonla mücadele etmek için ihtiyacı olan şey o” diyor. Ancak herkes bu kadar emin değil.
12 tatlıcı ve bakkaldan oluşan bir zincire sahip olan Claudio Paez, bir zamanlar başarılı bir iş adamıydı. Ancak halkın alım gücünün düşmesi sonucu dükkânlarını kapatmak zorunda kaldı. Bugün, sadece iki dükkan açık ve işlerin daha da kötüleşmesini bekliyor: “Ekonomik sorunlar üç ay daha devam ederse, masraflarım benim gelirimden daha fazla olacak.”
Kamuoyu finansal sorunlar karşısında yeni çözümler üretmeye çalışıyor. Claudio’nun mağazalarından birinin yanına park edilmiş bir minivanda 12 yumurta 1 dolara satılıyor. İlgi yoğun, araç önünde kuyruk oluştu. Ancak satıcı, polisin gelip bu kayıt dışı satışa ceza vereceğinden korkarak fazla kalmaksızın harekete geçer.
İŞ GÜCÜNÜN YARISI KAYIT DIŞI
Buenos Aires sokakları hâlâ 19. yüzyılın hızlı ekonomik büyümesi sırasında inşa edilen gösterişli binalarla dolu. Ancak kayıtsız sokak satıcıları ve korsan taksiler onları bekliyor. Salta Ulusal Üniversitesi’nin resmi bilgileri kullanarak yaptığı bir analiz, işgücünün yarısının kayıt dışı çalıştığını gösteriyor.
Eski hükümetin seçimden hemen önce çıkardığı bir yasa sonucunda ülkede gelir vergisi ödeyenlerin sayısı önemli ölçüde azaldı.
Kasasında parası kalmayan, gelire muhtaç bir ülke için bu kötü bir haber. Arjantin kazandığından fazlasını harcıyor. Uluslararası Para Fonu’na (IMF) olan borcu ise 44 milyar dolar civarında. Aynı zamanda IMF’ye en fazla borcu olan ülke konumundadır. (BBC Türkçe)
